Efektem tych działań ma być wypracowanie konkretnych zapisów dotyczących wprowadzania określonych gatunków roślin ważnych dla życia pszczół, co ma zostać uwzględnione w instrukcjach branżowych obowiązujących w Lasach Państwowych. Las byłby wtedy jeszcze bardziej przyjazny dla życia wszystkich pszczołowatych. Odsyłam tutaj do zeszłorocznych artykułów na naszej stronie: Na pomoc pszczołom, Ile waży ul i Wieści z jesiennego ula - dzięki temu przypomnieniu łatwiej będzie zrozumieć istotę działań.

Drugi rok pomiarów w ulu rozpoczął się bardzo chłodnym i suchym kwietniem, a maj należał do najzimniejszych od lat. W porównaniu do zeszłego roku temperatury w tych miesiącach były średnio o połowę niższe, co skutkowało małą aktywnością pszczół poza ulem.

Pszczoły były bardzo silne po zimie (tegoroczna zima była bardziej z nazwy), więc aby funkcjonować musiały korzystać z zapasów zeszłorocznych (w zbyt niskich temperaturach ograniczona ilość lotów po pyłek i nektar). Kiedy pod koniec maja temperatury wzrosły - loty po pożytki zostały ograniczone przez opady deszczu. Kwitnienie poszczególnych gatunków roślin jest mniej obfite niż rok temu. Przebieg pogody jest decydujący dla funkcjonowania pszczół w środowisku. Niektóre źródła mówią, że ostatni taki zimny maj był 28 lat temu - Czyżby był inspiracją piosenki Maanam - „Wyjątkowo zimny maj”?

Pszczelarstwem zajmuję się od 1996 r., ale każdy rok potrafi zaskoczyć zmiennością, która poprzez związki przyczynowo-skutkowe eliminuje słabe rodziny pszczele, a także byt mniej świadomych pszczelarzy. Gdyby ktoś miał wątpliwości na temat istotności życia pszczołowatych oto kilka ciekawostek:

• wartość pracy pszczół (bez wartości miodu, pyłku, mleczka pszczelego itp.) to ponad 150 miliardów euro rocznie na świecie; wynika to z tego, że pszczoły zapylają ponad 80% roślin owadopylnych – zwiększając plony ilościowo i jakościowo; przyjmując, że w Polsce wartość zapylania to ponad 7 miliardów zł, a ilość uli w kraju to ok 1 mln – co daje ponad 7000 zł na jeden ul. Idąc dalej w wyliczeniach, przyjmując, że w sezonie w ulu jest 70 000 pszczół to daje 10 gr na jedną pszczołę w sezonie.
• pszczoła w sezonie przez około 20 dni pełni funkcję zapylacza wylatując średnio 10 razy dziennie i za każdym razem zapyla ok 100 „kwiatów”, przyjmując, że średnio jest 4 godziny w locie wykonuje średnio 3 000 000 uderzeń skrzydełkami dziennie.

Te obliczenia to tylko matematyczne zobrazowanie, ale pracowitość pszczoły to fakt - pszczołom nikt nie płaci za zapylanie, robią to przy okazji, a pszczelarz dbając o te owady pozyskuje produkty pszczele (miód, pyłek i wosk). Znaczenie pszczół nadal jest niedoceniane i niezauważane przez większość społeczeństwa, a pszczoły to bardzo pracowite stworzenia:

• jedna pszczoła przez całe swoje życie (w sezonie letnim żyje ok. 40 dni w tym połowę jako zbieraczka) jest w stanie wyprodukować 1/12 łyżeczki miodu; jedna rodzina pszczela liczy   25 000 - 80 000 szt. pszczół w zależności od miejsca i pory roku
   
• do wyprodukowania 1kg miodu pszczoły muszą odwiedzić 4-6 milionów kwiatów przelatując średnio 40 000 – 60 000km, uderzając ponad 200 razy skrzydełkami na sekundę i osiągając prędkość do 30km/h (dla porównania obwód Ziemi to ok. 40 000km)
   
• miód - nie ma w przyrodzie drugiego takiego produktu, który bez obróbki mechanicznej, termicznej czy chemicznej miałby tak wysokie walory smakowe, odżywcze i lecznicze oraz tak długo mógłby być przechowywany (przy odpowiedniej zawartości wody i stosownym opakowaniu i warunkach przechowywania) - to co najmniej 2 lata
   
• budowa plastra pszczół to szczyt inżynierii: kształt idealny jeśli chodzi o wykorzystanie budulca (wosku), moc konstrukcji, biodegradowalność, zdrowotność dla otoczenia (ludzie naśladują to w wielu dziedzinach).

Sam rodzaj pszczoła przetrwał już ponad 100 milionów lat, a więc natura "przetestowała" wiele możliwości istnienia różnych gatunków pszczół. Wyjątkowość pszczół powiązana jest z istotą trwania określonych gatunków roślin, a czynniki, które człowiek wniósł w ciągu ostatnich 70 lat (chemizacja, monokultury, intesyfikacja gospodarki) mocno naruszyły równowagę wypracowaną podczas ostatnich 100 milionów lat. Ludzie potrafią świadomie korzystać z pszczelej pracy od 12 000 lat, tylko czy pszczoły poradzą sobie ze zmianami środowiska, które zostały zapoczatkowe w minionym wieku i trwają do dziś?

tekst i zdjęcie: Jacek Gardecki